Yoksunluk Nedir?

YOKSUNLUK

Bağımlılık yapan herhangi bir maddeye alışmış ya da tamamen bağımlı olan bir kişinin bu maddeden uzak durarak aniden madde alımını kesmesi ile ortaya çıkan psikolojik ve fiziksel belirtilerin tamamına yoksunluk denir. Yoksunluk krizleri bazen o kadar şiddetli olur ki bağımlılar kendilerine zarar verecek kadar ileriye gitmekten kaçınmazlar. Bu sebeple madde bağımlılığı tedavisi alan kişilerde madde bir kereden kesilmek yerine dozu azaltılarak kesilir ya da bazı ilaçlar yardımıyla bu maddenin etkisi ortadan kaldırılmaya çalışılır.

İlgili aramalar: uyuşturucu madde yoksunluğu nedir? yoksunluk ne demektir? yoksunluk krizi neden olur?

Skrotum Nedir?

SKROTUM (SCROTUM)

Erbezlerinin (testislerin) içinde bulunduğu penisin altında bulunan penisle birleşik keseye skrotum denir. Bu organ sadece erkeklerde bulunur. Deriden ve düz kaslı liflerden meydana gelir. İnce duvarlarla çevrilidir. Deriden emilen ilaçların en iyi emildiği yerlerden biridir.

Skrotum olmasa insanlar dahil bir çok canlı üreyemezdi ve biz bu yazıyı yazamazdık :) Skrotumun görevi testisleri muhafaza etmek ve spermlerin sıcaklığını dengelemektir. Sperm dediğimiz erkek üreme hücreleri, insan vücudunu sıcaklığında yaşamazlar. Bu nedenle anatomik olarak çok önemli bir yapı olan skrotum vardır. Soğuk havalarda sktorum büzüşür ve tersi olarak sıcak havalarda hacmi artar ve sarkar. Spermlerin içinde bulunduğu sıcaklığı koruyarak sperm sayısının azalması önlenmeye çalışılır. Normalde 34,4 santigrat derece olması gereken skrotum iç sıcaklığındaki 1-2 derecelik bir artış bile spermlerin sayısının azalmasına neden olur. Sperm sayısının az olduğu durumlarda üreme zorlaşır. Skrotum sadece spermleri değil testisi de korur. Testislerin sperm üretiminin yanısıra, erkeklik hormonu testesteron hormonunu salgılama gibi önemli bir görevi daha vardır. Testisler skrotumda oluşmazlar. Karın boşluğunda oluştuktan sonra doğuma doğru skrotuma inerler.

İlgili aramalar: skrotum nedir? scrotum ne demektir?

Skorbüt Nedir?

SKORBÜT (İSKORBÜT) C vitamini eksikliği durumunda ortaya çıkan hastalığa skorbüt denir. Hal arasında bu hastalığa diş eti çekilmesi de denilmektedir. Daha çok uzun süre vücudunun ihtiyacı kadar C vitamini alamayan çocuklarda görülmektedir. Hastalık kendisini yorgunluk, iştahsızlık, zayıflama, yaraların geç iyileşmesi, cilt kuruluğu, cilt çatlakları, diş etlerinde şişme ve kanama gibi belirtilerle gösterir. Eskiden uzun süre denizlerde kalan denizcilerde sık görülürdü. Vitamin haplarının henüz olmadığı, taze sebze ve meyvelerin uzun süre korunamadığı o yıllarda denizcilerin çoğu bu hastalığa yakalanırdı. Sonradan rom, taze misket limonu, turşu, sirke gibi erzakları yanlarına alarak bu hastalığın etkilerini azaltmayı başarmışlardır.

Hastalığa yakalanan çocukların vücut dirençleri düştüğü için enfeksiyon hastalıklarına yakalanma olasılığı artmaktadır. Bacaklarda ödeme neden olabilir. Küçük çocukların bu tür hastalıklara yakalanmasını önlemek için günde 4-5 çorba kaşığı kadar limon, portakal gibi turunçgillerin suyundan verilebilir. Böylece skorbüt hastalığına yakalanmanın önüne geçilmiş olur.

Skorbüt tedavi edilmesi gerek ciddi bir hastalıktır. Hastanın vücut dengeleri bozulur. Yetersiz beslenme, enfeksiyona yakalanma, böbrek yetmezliği gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilen hasta kaybedilebilir.

Turnike Nedir? Turnike Nasıl Yapılır?

TURNİKE

Turnike kanamayı durdurmak için yapılan boğucu sargıdır. Sadece imkansızlıklar ve acil durumlar nedeniyle kanamayı durdurmak amacıyla yapılmalıdır. Büyük bir atardamar kesilmiş ya da kopmuşsa turnike uygulanmalıdır. Her kanamada kullanılacak bir yöntem değildir. Sadece kişinin hayatını kaybetmesine neden olabilecek büyüklükte bir kanamanın olduğu durumlarda uygulanmalıdır.

Turnike kanamanın olduğu yerin biraz üzerinde, yarayla temas etmeyecek şekilde yapılmalıdır.

Turnike gevşek yapılmamalıdır. Kanamayı durduracak yeterli sertlikte sargı yapılmalıdır.

Turnikenin vücutta kalma süresi oldukça önemlidir. Bu sebeple turnike yapıldıktan sonra turnike üzerine veya vücutta bir başka yere not bırakarak, turnikenin yapıldığı tarih ve saat mutlaka yazılmalıdır. Turnike en fazla 1-2 saat süre ile hastaya zarar vermeden kalabilir. Bu süre aşıldığında doku harabiyeti görülmeye başlar ve kişi ciddi zarar görebilir.

Turnike daha fazla alana baskı yapacak bir nesne ile yapılmalıdır. İp, tel gibi küçük bir alanda baskı yaparak damarlara ve dokulara zarar verebilecek nesnelerle yapılmamalıdır. Turnike için eni 5-6 cm'yi bulan kravat, kemer ya da uzun bir çorap kullanılabilir. Eğer mümkünse 2-3 defa ilgili bölge üzerinde tur attırıldıktan sonra araya turnike ağacı dediğimiz sıkıştırma çubuğu konulup üzerine tekrar sarılıp düğüm atılmalıdır. Sıkıştırma çubuğunu araya koymanın amacı turnikeyi pratik bir şekilde sıkıştırıp gevşetebilmektir. Sıkıştırma çubuğu çevrildiğinde turnike o bölgeye basınç yapacak, ters yönde çevrildiğinde ise gevşeyecektir. Turnike işlemi için özel olarak üretilmiş, aşağıdaki resimdeki gibi ilk yardım araçları mevcuttur.

Turnikeyi 20 dakikalık periyotlarla 5-10 saniye gevşetmek gerekir. Turnike 1 saatten fazla kalacaksa bu süre 10 dakikada bir olacak şekilde sıklaştırılmalıdır.

Turnike yapıldıktan sonra derhal uzman sağlık ekibi çağrılmalıdır. Kopan bir organ var ise bu da yaralı ile birlikte sağlık kurumuna götürülmelidir. Turnike ancak uzman ekip tarafından açılması gereken bir uygulamadır. Aksi taktirde ölümle sonuçlanabilecek kanamalara neden olabilir.

İlgili aramalar: turnike nedir? turnike nasıl yapılır? turnike işlemi nasıl olur?

Rehabilitasyon Nedir?

REHABİLİTASYON

Kişide bulunan hastalığın ya da sakatlık durumunun, onun üzerindeki bedensel ve sosyal zararları asgariye indirmek ve yaşam kalitesini yükselterek topluma uyumunu artırmak amacıyla yapılan her türlü çalışmaya rehabilitasyon denir. Gerçek anlamda da rehabilitasyon sözcüğünün karşılığı; onarmak, tamir etmek gibi anlamlara gelir. Bu çalışmalar fiziksel yöntemler, psikolojik yöntemler ya da her ikisi birden uygulanarak kişiler rehabilite edilebilir. Rehabilitasyon çalışmaları günümüzde oldukça önem kazanmış ve çok çeşitli amaçlarla kullanılmaya başlamıştır.

İlgili aramalar: rehabilitasyon nedir?

Tıbbi Düşük (Tıbbi Nedenli Tahliye) Nedir?

TIBBİ DÜŞÜK

Gebenin ya da doğacak çocuğun sağlığını bozan ya da sağlığını bozabilecek, her ikisi açısından da hayati risk taşıyan durumu önlemek amacıyla ya da bu durumun etkisini ortadan kaldırmak amacıyla gebeliğin doktor tarafından sonlandırılması işlemidir. Tıbbi nedenli tahliye olarak da adlandırılır.

Ülkemizdeki mevcut yasalarla, anne karnındaki bebek, gebeliğin 10. haftasına kadar ailesinin isteği üzerine alınabilmektedir. Fakat 11. gebelik haftasından sonra, anne karnındaki bebek anne için hayati risk oluşturuyorsa ya da doğacak bebeğin ağır sakatlığı olacaksa, kadın hastalıkları uzmanın doktorunun ve ilgili daldan bir diğer doktorun hazırlayacağı gerekçeli rapor ile tıbbi nedenli tahliye gerçekleştirilir.